Konsumenci konopi dzielą się na dwie grupy – na tych, którzy stosują je w celach leczniczych oraz na tych, którzy chcą uzyskać efekt odurzający. Jednak mało kto wie, że konopie byłyby zupełnie bezwartościowe i kompletnie wypłukane z jakichkolwiek właściwości, gdyby nasze organizmy nie zawierały systemu zdolnego do interakcji z aktywnymi związkami chemicznymi, takimi jak kannabinoidy.
System, o którym mowa, to układ endokannabinoidowy. Właśnie on odpowiada za wszelakie efekty konopi, którymi możemy się cieszyć na co dzień. Poza poprawą naszego zdrowia i samopoczucia, reguluje kluczowe aspekty biologiczne. Pewnie zastanawiasz się co jeszcze robi i w jaki sposób działa?
Homeostaza, czyli złoty środek
Żeby zrozumieć układ endokannabinoidowy, warto zacząć od wtajemniczenia się w jedno z najbardziej podstawowych pojęć w biologii, czyli w homeostazę. Najprostszym sposobem na jej zrozumienie, jest popularna bajka dla dzieci, pt. Złotowłosa i trzy niedźwiadki, z której powstała tzw. „zasada Złotowłosej”,
Na podstawie sceny, w której główna bohaterka spróbowała jednej, zbyt gorącej owsianki, drugiej zbyt zimnej i wreszcie trzeciej o temperaturze idealnej do spożycia, bajka ilustruje ideę, że między dwoma skrajnościami najlepszy jest środek. W końcu kto by nie chciał, żeby wszystko, co go spotyka było nie za gorące i nie za zimne, prawda?
Idąc dalej – homeostaza to podstawowy proces w odpowiednim funkcjonowaniu. Utrzymuje stałe warunki wewnątrz organizmu, nawet przy zmiennych warunkach środowiska, dbając przy tym o jak najmniejsze zużycie energii. Dlatego jesteśmy stałocieplni, a nasze ciało nie przepada za gorączką i osłabieniem, czy za zbyt wysokim lub niskim poziomem cukru we krwi. Układ endokannabinoidowy (ECS) ze względu na to, że jest niezbędnym systemem molekularnym, odgrywa bardzo ważną rolę w utrzymaniu homeostazy – pomaga ją regulować!
Kluczowe elementy układu endokannabinoidowego (ECS)
Ze względu na ważną rolę w homeostazie, ECS jest szeroko rozpowszechniony w całym królestwie zwierząt – można go znaleźć u wszystkich gatunków kręgowców!
… Więc jakie są najważniejsze elementy układu endokannabinoidowego?
- Całe sieci receptorów kannabinoidowych występujące w komórkach układu nerwowego;
- Endokannabinoidy, które aktywują receptory kannabinoidowe;
- Enzymy metaboliczne niwelujące endokannabinoidy po ich zużyciu.
Nie wiesz w jaki sposób funkcjonują? Czytaj dalej!
Po pierwsze – receptory kannabinoidowe
Receptory kannabinoidowe obecne są na powierzchni wielu różnych typów komórek znajdujących się w organizmie. Stamtąd przekazują informacje o zmieniających się warunkach do wnętrza komórki, odpowiednio reagując.
Istnieją dwa główne receptory kannabinoidowe: CB1 i CB2. Nie są jedynymi, które istnieją, ale były odkryte jako pierwsze i jakoś tak wyszło, że zostały najdokładniej zbadane. Receptory CB1 są jednymi z najliczniejszych typów receptorów w mózgu - oddziałują z THC, a dzięki temu połączeniu doświadczamy uczucia tzw. haju. W przeciwieństwie do CB1, receptorów CB2 jest więcej poza układem nerwowym, zwłaszcza w miejscach takich jak układ odpornościowy. Oba receptory można jednak znaleźć rozsiane po całym organizmie.
Po drugie – endokannabinoidy
Endokannabinoidy podobnie jak kannabinoid roślinny THC, wiążą się i aktywują receptory kannabinoidowe. Jednakże, w przeciwieństwie do THC, endokannabinoidy są naturalnie wytwarzane nie przez roślinę, a przez komórki w ludzkim ciele (sufiks endo- oznacza wewnątrz, co domyślnie wskazuje na wnętrze ciała).
Istnieją dwa główne endokannabinoidy: anandamid i 2-AG. Oba produkowane z podobnych do tłuszczu cząsteczek w obrębie błon komórkowych i syntetyzowane na żądanie. Oznacza to, że są wytwarzane i używane wyłącznie w potrzebie, a nie przechowywane do późniejszego wykorzystania, jak wiele innych biomolekuł.
I po trzecie – enzymy metaboliczne
Trzeci element układu endokannabinoidowego obejmuje enzymy metaboliczne, które szybko niszczą endokannabinoidy po ich wykorzystaniu. Dwa najważniejsze enzymy to FAAH, który niszczy anandamid i MAGL niwelujący 2-AG. Zapewniają one stosowanie endokannabinoidów, gdy są potrzebne, ale nie dłużej niż to konieczne. To odróżnia endokannabinoidy od wielu biocząsteczek w organizmie, takich jak hormony, które mogą utrzymywać się przez wiele sekund lub minut, a nawet zostać zapakowane i przechowywane do późniejszego wykorzystania.
Te trzy kluczowe elementy układu endokannabinoidowego utrzymują homeostazę. Ze względu na swoją przydzieloną rolę w jej regulacji, ECS najczęściej angażuje się tylko wtedy, gdy jest potrzebny.
W następnej części artykułu przedstawimy za pomocą serii przykładów, w jaki sposób układ endokannabinoidowy pomaga regulować homeostazę w obszarze układu nerwowego i odpornościowego oraz wyjaśnimy, dlaczego czujemy odurzenie przez THC i prozdrowotność substancji CBD, którą możemy spożywać za pomocą ekstraktów i past z kwiatostanów konopi siewnych.
