Krótko opowiedziana historia adaptogenów. Od ZSRR po ashwagandhę.
Historia odkrywania adaptogenów w ZSRR to fascynująca opowieść o połączeniu nauki, wojskowej strategii i medycyny naturalnej. W latach 40. i 50. XX wieku, w poszukiwaniu przewagi nad Zachodem, ZSRR rozpoczęło intensywne badania nad substancjami chemicznymi mogącymi zwiększyć wydolność i odporność organizmu. Szybko zorientowano się, że najlepsze efekty można osiągnąć, wykorzystując naturalne substancje pochodzące z przyrody.
Adaptogeny, w tym ashwagandha, zyskały na znaczeniu dzięki pionierskim pracom doktora Nikołaja Lazarewa, radzieckiego farmakologa. To właśnie on w 1947 roku pierwszy raz użył terminu “adaptogen”, który zdefiniował jako substancje, które pomagają organizmowi przystosować się do stresu i przywracają jego naturalną równowagę bez skutków ubocznych. Jego prace kontynuowali uczniowie, zwłaszcza Izrael Brechman i Igor Dardymow. Zbadali oni około 4000 ziół, aby wyodrębnić te, które spełniają trzy kluczowe cechy: brak uzależnienia, pomoc w adaptacji do trudnych warunków i stały poziom energii.
Jednym z najważniejszych adaptogenów, które przyciągnęły uwagę radzieckich naukowców, był korzeń żeń-szenia (Panax ginseng), stosowany w medycynie chińskiej od tysięcy lat. Kolejnym kluczowym adaptogenem była różeniec górski (Rhodiola rosea), rosnący w surowych warunkach Syberii. Badania wykazały, że różeniec górski zwiększa wydolność fizyczną i umysłową oraz odporność na stres.
W kontekście zimnej wojny i wyścigu zbrojeń, ZSRR dostrzegło potencjał adaptogenów w poprawie wydolności i odporności swoich żołnierzy. Wojskowi i naukowcy wspólnie pracowali nad programem, który miał na celu stworzenie “super żołnierza” zdolnego do operowania w ekstremalnych warunkach, odpornego na stres i zmęczenie. Adaptogeny były kluczowym elementem tej strategii.
Adaptogeny w sporcie
Radzieccy sportowcy również korzystali z dobrodziejstw adaptogenów. W latach 60. i 70. stały się one sekretnym eliksirem, dającym przewagę na międzynarodowej arenie sportowej np. podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 roku. Radzieccy olimpijczycy zdobyli wówczas 99 medali, w tym 50 złotych, co wzbudziło zainteresowanie światem sportu.
Choć ZSRR upadł, badania nad adaptogenami nie zostały zapomniane. Dziedzictwo radzieckich naukowców jest kontynuowane do dziś. Zioła adaptogenne zyskują coraz większą popularność na całym świecie. Współczesne badania potwierdzają, że substancje te mogą być skuteczne w walce ze stresem, poprawie wydolności fizycznej i umysłowej.
Ashwagandha – Królowa Adaptogenów
Ashwagandha, znana również jako żeń-szeń indyjski, od wieków stanowi kluczowy element tradycyjnej medycyny ajurwedyjskiej. Roślina ta, naturalnie występuje w suchych rejonach Indii, Afryki i Bliskiego Wschodu. Znana ze swoich licznych właściwości adaptogennych. Nazwa “ashwagandha” pochodzi z sanskrytu i oznacza “zapach konia”, co odnosi się zarówno do charakterystycznego zapachu korzenia, jak i przypisywanej mu zdolności “siły konia”.
Ashwagandha jest rośliną stosunkowo łatwą w uprawie. Z uwagi na jej długotrwały cykl wzrostu (do 180 dni), wymaga cierpliwości i odpowiedniej opieki.
Wsoółczesne uprawy ashwagandhy są prowadzone na większą skalę, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na ten popularny adaptogen. Wiele farm w Indiach specjalizuje się w uprawie ashwagandhy, wykorzystując nowoczesne metody uprawy i przetwarzania, aby zachować wysoką jakość surowca.
Wszechstronna roślina- ashwagandha
Oto kilka najważniejszych korzyści zdrowotnych wynikających z jej regularnego stosowania:
- Redukcja stresu i lęku: ashwagandha pomaga obniżyć poziom kortyzolu, hormonu stresu, co prowadzi do zmniejszenia objawów stresu i lęku. Regularne stosowanie ashwagandhy może przyczynić się do poprawy samopoczucia i równowagi emocjonalnej.
- Poprawa jakości snu: ashwagandha może pomóc w walce z bezsennością, wspierając zdrowy rytm snu i czuwania.
- Zwiększenie energii i witalności: ashwagandha może zwiększać poziom energii i witalności. Szczególnie ceniona przez osoby aktywne fizycznie, ponieważ pomaga w szybszej regeneracji i zwiększa wytrzymałość.
- Wzmacnianie układu odpornościowego: ashwagandha wspiera układ odpornościowy, pomagając organizmowi w walce z infekcjami. Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i przeciwutleniającym, może chronić komórki przed uszkodzeniami.
- Poprawa funkcji kognitywnych: regularne stosowanie ashwagandhy może przyczynić się do poprawy pamięci i koncentracji. Badania sugerują, że ma ona potencjał neuroprotekcyjny, co może być korzystne w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych.
- Regulacja poziomu cukru we krwi: ashwagandha może pomóc w regulacji poziomu cukru we krwi. Pomaga w poprawie wrażliwości na insulinę i stabilizacji poziomu glukozy.
Ashwagandha, podobnie jak inne adaptogeny, odgrywa istotną rolę w fitoterapii – nauce wykorzystywania roślin do osiągnięcie stany homeostazy.
